Matična mliječ

Matična mliječ je izlučina posebnih žlijezda (hipofaringealne i mandibularne) pčela, kojom se one koriste za hranjenje matice i ličinki. Mliječ je bijele boje, kiselog pH (4,5-5,0) i specifična okusa.

Kemijski sastav

Materija                                     U svježem stanju                         U suhom stanju
Voda                                                 68,07  
Bjelančevine                                     11,15                                            34,9
Mast                                                  5,61                                             17,5
Ugljikohidrati                                     8,94                                              27,9
Pepeo (mineralne materije)               0,81                                             2,84

Vitamini                                                        mg u 1 g svježe m. mliječi (Begler)
B1-tiamin                                                                    1,2-18,0
B2-riboflavin                                                                6,8-28,8
B6-piridoksin                                                               8,0-10,0
B12                                                                                  --
Niacin                                                                         60,0-105,0
PP-nikotinska kiselina                                                48,0-125,0
Pantotenska kiselina                                                  89,0-511,0
Folna kiselina                                                             0,16-0,5
Biotin                                                                          60,0-105,0
Inozitol                                                                        78,0-150,0
Acetilholin                                                                    0,8-1,2

Glukoza i fruktoza su glavni predstavnici šećera u matičnoj mliječi. To su reducirani šećeri koje stanice mogu direktno primiti i koristiti kao energetsku hranu. U tom slučaju stanice ne troše dragocjeni inzulin kao što je to slučaj sa saharozom. Dokazano je da matična mliječ sadrži i druge šećere u manjim količinama kao što su riboze, maltoze i gentibioze.

Matična mliječ je jedna od rijetkih prirodnih namirnica koja sadrži čist acetilholin (0,3 do 1,2 mg/g), neurotransmiter koji omogućava prijenos impulsa između živaca. Ona sadrži i holin koji je razgradni produkt acetilholina.

Matična mliječ je bogata mineralima. U njoj su prisutni svi važni mikro i makro-elementi. Sadrži kalij, natrij, kalcij, fosfor, magnezij, željezo, cink, sumpor, kobalt, krom, bizmut i bakar.

U mliječi se nalaze i enzimi (amilaza, invertaza, katalaza, kisela fosfataza i dr.), neuroprijenosnici (acetilkolin i kolin) i spolni hormoni (estradiol, testosteron, progesteron).

Ljekovita svojstva matične mlječi

Matična mliječ se danas koristi u različitim preparatima. Njezin učinak temelji se na ubrzanju oksidativnog metabolizma, te kataboličkih i anaboličkih reakcija izmjene tvari. Višekratno davanje malih doza matične mliječi povećava otpornost na stres u pokusnih životinja. Dokazana su i protumikrobna i bakteriocidna svojstva (Bacilus alvei, Streptococcus apis, Staphylococcus aureus, Proteus vulgaris,Mycobacterium tuberculosis), koja se pripisuju slobodnim masnim kiselinama.

Protutumorski učinak matične mliječi pripisuje se njenoj aktivnoj sastavnici 10-hidroksi-decenskoj kiselini, te zasićenim dikarboksilnim kiselinama (sukcinska, glutarna, adipinska, pimelinska, suberinska, azelainska, sebacinska kiselina). Učinak matične mliječi za sada je istražen na: 6C3HED limfosarkomu, TA3 mamarnog karcenomu, ascitičnom Erlichovu karcinomu, Leukemiji AKR miša, Sarkomu 180, Erlichovu solidnom tumoru, L1210 i P388 limfatičkoj leukemiji.

Matična mliječ pokazala se učinkovita u sporo rastućim tumorima ali ne u brzorastućim tumorima. Neke od bioloških osobitosti matične mliječi su: pospješuje rast kvasca, ubija protozoa Trypanosoma cruzi, djeluje na viruse gripe, biostimulativni učinak - sposobnost pojačavanja disanja tkiva, pojačava oksidativnu fosforilaciju, ubrzava razmjenu tvari, povećanje energije i izdržljivosti, stimulira parasimpatički centar vegetativnog sustava i pojačava izlučivanje adrealina iz nadbubrežne žlijezde, povećava otpornost na stres i bolesti, pomaže u održavanju i jačanju kose, kožnog tonusa i noktiju, pomaže u regeneraciji stanica i tkiva, smanjuje razinu kolesterola, pozitivni učinak na krvožilni sustav, stabilizira krvni tlak, poboljšava memoriju (acetil kolin neurotransmiter), stimulira imunološki sustav, potiče apetit, reguira probavu, održava ravnotežu hormona, olakšava simptome menstrualne i PMS žena, pomaže u impotenciji i frigridnosti, otklanja slabost i umor, pozitivni učinak na artritis, anemiju, mišićnu distrofiju, Parkinsonovu bolest, djeluje antiupalno, antivirusno i antibiotički.

Novija istraživanja ukazuju na poboljšanje metabolizma lipoproteina kod ljudi. Uočen je efekt smanjenja ukupnog kolesterola kao i LDL-a.